Becoming Christian/Christen worden is de schriftelijke neerslag van een serie gesprekken tussen kunstenaar en atheïst Saša Karalić en theoloog en gelovige Jean-Jacques Suurmond. Het boek maakt deel uit van The Extra Light Project. Karalić onderzoekt in dat project hoe geloof ontstaat en overgedragen wordt. Is het niet een sociaal spel? Zoals kunst trouwens ook staat of valt bij de bereidheid om te geloven dat dit stuk steen een belangrijk kunstwerk is. Saša Karalić is dus uit op begrip en niet op bekering. Vraag aan de kunstenaar: waarom heet dit boekje dan eigenlijk Becoming Christian? Karalić lacht minzaam en zegt: 'It was the publisher who decided'.Toevallig weet ik wie die uitgever is: Jan de Vlieger, predikant en eigenaar van de bevlogen uitgeverij Skandalon. Voor zover ik Jan ken, is hij niet iemand die zijn auteurs ongevraagd inlijft in kerk en christendom. Karalić daarentegen draait zijn hand niet om voor een rookgordijn meer of minder. Het echte antwoord moet dus maar uit het boek komen.
Christelijke Dalaï Lama
Becoming Christian/Christen worden is een spannend gesprek. Karalić is de slimme en creatieve buitenstaander (die natuurlijk al veel meer 'binnen' is, dan hij doet voorkomen), de man van de goeie vragen. Suurmond is de christelijke variant van de Dalaï Lama, die zich graag bedient van tegenstrijdige en vervreemdende antwoorden (en daar veel pret om heeft). Kunstenaar/atheïst vs theoloog/gelovige: dat zijn etiketten die niet voldoen. Beelden die aan diggelen moeten, zou Suurmond zeggen. Het gesprek is spannend omdát het geen dialoog is tussen twee statische tegenpolen. Er is beweging, er is gein, fascinatie, genegenheid. Dit is geen debat, hier wordt een tango gedanst.
Goede vragen
Natuurlijk, Karalić begint als de kritische vragensteller: zijn wonderen niet een goedkope marketingtruc? Zijn kerken geen machtsinstituten? Het is het puinruimen, dat altijd weer nodig is. Maar al snel gaat het over theologie. Suurmond ziet de menswording in Jezus als een proto-gebeuren: iets wat zich herhaalt in ieder mens. Karalić vraagt waarom we dan nog in Jezus zouden moeten geloven als we zelf 'de ware' zouden zijn. Er wordt om erkenning gevraagd: "wat vindt de kerk eigenlijk van hedendaagse kunstenaars?" (Antwoord: de kunst helpt beelden van het zogenaamd heilige af te breken). Uiteindelijk komt het tot het spannende: "Wat doet het er eigenlijk toe? Wat zou er voor mij als hedendaagse kunstenaar dan anders worden als ik gelovig werd?" Suurmond is er in geslaagd de barrières te slechten. Geloof is niet langer een achterlijk, kwaadaardig denksysteem, het is een gesprek. Karalić is geen buitenstaander meer. Zijn frustratie is niet langer dat de kerk te gelovig is, het is dat de kerk niet gelovig genoeg is. "De kerk kiest voor kitsch! Het is een belediging voor iedereen die de kerk serieus wil nemen!" Hij ontpopt zich als een goeie theoloog: "Ligt de reden van de kerkverlating in het 'waanzinnige' van Jezus? Misschien kunnen de kerkverlaters er gewoon niet meer tegen?"
Missionair
Suurmond beweegt mee en veert terug. Vraag Karalić: "Wat betekent God?". Antwoord Suurmond: "Geen idee". De kunstenaar is niet de enige die mist kan produceren. Becoming Christian is missionair in de beste zin van het woord: dit gaat niet over hoe je een buitenstaander zou moeten bereiken, maar over opheffing van begrippen als binnen en buiten. Na de Abrazo zet de dans weer in. De mistmachine slaat weer aan en de kritische vragen beginnen van vooraf aan: "Waarom is de bijbel een gesloten canon?", "Hoe zit het met de dag des oordeels?"
Saša signeerde mijn exemplaar en schreef erbij: "From one believer to another". Ik ben genoeg theoloog om daar de articiteit van te zien.
klik hier voor meer informatie over het boek
Geen opmerkingen:
Een reactie posten